Ιστορία της Κέρκυρας

Η ιστορία της Κέρκυρας από την αρχαιότητα έως σήμερα

Εδώ είναι όλη η ιστορία της Κέρκυρας με λεπτομέρειες για όλες τις σημαντικές ιστορικές στιγμές, είναι ταραχώδης και συναρπαστική, με πολυάριθμες επιδρομές και επιθέσεις από βαρβάρους, κατακτήσεις από Ευρωπαίους κατά τη διάρκεια της μεσαιωνικής περιόδου αλλά και αργότερα.

Η Κέρκυρα όμως κατά τη διάρκεια των αιώνων έχει καταφέρει να επιβιώσει και να κρατήσει ακέραιη της Ελληνική της ταυτότητα, ενώ έχει ενσωματώσει στην κουλτούρα της τα καλύτερα στοιχεία των πολιτισμών που πέρασαν από εδώ.

Προϊστορία και Αρχαίοι χρόνοι

Προϊστορία και μυθολογία

Η Κέρκυρα κατοικήθηκε από τους παλαιολιθικούς χρόνους, τότε δεν ήταν ακόμη νησί, γεωλογικές έρευνες έχουν δείξει ότι από το 17.000 π.χ μέχρι το 4.000 π.χ η στάθμη της θάλασσας έχει ανέβει κατά 120 μέτρα, δηλαδή κατά μέσον όρο ένα μέτρο ανά αιώνα.

Έγινε νησί προς το τέλος της εποχής των παγετώνων δηλαδή γύρω στα 10.000-8000π.χ. όταν η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε κατά 40 περίπου μέτρα και έτσι η Κέρκυρα χωρίστηκε από την απέναντι στεριά.

Υπάρχουν ίχνη οικισμών της νεολιθικής εποχής στο σημερινό Σιδάρι αλλά και της παλαιολιθικής εποχής κοντά στο σημερινό χωριό Άγιος Ματθαίος.

Οι πρώτοι κάτοικοι από τον 12ο αιώνα π.χ ήταν οι γνωστοί Φαίακες, με πρώτο γενάρχη τον Φαίακα και γιό του τον Ναυσίθωο που ήταν ο πατέρας του Ομηρικού βασιλιά Αλκίνοου.

Σύμφωνα με την Οδύσσεια ο βασιλιάς Αλκίνοος και η κόρη του Ναυσικά βοήθησαν τον Οδυσσέα να επιστρέψει στην Ιθάκη.

Εδώ μπερδεύονται μυθολογία και ιστορία, αν και δεν γνωρίζουμε την ακριβή προέλευση και καταγωγή των Φαιάκων μπορούμε να υποθέσουμε ότι είχαν κάποια σχέση με Μυκηναϊκά φύλλα, αφού οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν βρει στη δυτική πλευρά του νησιού ίχνη Μυκηναϊκής εγκατάστασης.

Επιπλέον σύμφωνα με τον Όμηρο η Κέρκυρα ταυτίζεται με την μυθολογική Σχερία που ήταν, πάντα σύμφωνα με τον Όμηρο, Μυκηναϊκή αποικία.

Από τη μυθολογία επίσης προέρχεται και η απήδαυλος ναυς που αποτελεί μέχρι και σήμερα το σύμβολο της Κέρκυρας και αναφέρεται στη ναυτική δεξιοτεχνία.

Η Κέρκυρα έφερε και άλλες ονομασίες όπως Μάκρη, Κασσωπαία, Άργος, Δρεπάνη ή Άρπη, Κεραυνία, Φαιακία.

Αργότερα άρχισαν να έρχονται και μετανάστες από την Ιλλυρία, Σικελία, Κρήτη, Μυκήνες και τα νησιά του Αιγαίου.

Οι Αρχαίοι χρόνοι – οι πρώτοι Δωριείς στην Κέρκυρα

Η γραπτή ιστορία της Κέρκυρας ξεκινάει με την πρώτη Ελληνική αποίκηση που γίνεται γύρω στο 775 π.χ. από τους Ερετριείς της Εύβοιας ενώ αμέσως μετά και γύρω στα 750 π.χ ακολούθησαν επίσης Δωριείς από την Κόρινθο που με αρχηγό τον Χερσικράτη δημιούργησαν μια ισχυρή αποικία με ισχυρό στόλο, επεκτάθηκαν στα απέναντι παράλια και δημιούργησαν αποικίες όπως την Επίδαμνο, το σημερινό Δυρράχιο.

Η Αρχαία πόλη της Κέρκυρας ήταν τότε στην περιοχή ανάμεσα στο σημερινό Κανόνι και την περιοχή της Γαρίτσας, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τα ερείπια της που σήμερα ονομάζονται Παλαιόπολη.

Στη σημερινή λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, εκεί που είναι τώρα το αεροδρόμιο, ήταν η βάση του ισχυρότερου μετά τον Αθηναϊκό στόλου της Αρχαίας Ελλάδας, με πάνω από 300 τριήρεις και άλλα πλοία.

Η συνεχώς αναπτυσσόμενη αποικία γρήγορα απέκτησε δύναμη και αμφισβήτησε ανοιχτά την μητρόπολη της την Κόρινθο, οι δυσαρεστημένοι Κορίνθιοι στέλνουν το στόλο τους για να καταλάβουν την Κέρκυρα και να επανακτήσουν τον έλεγχο της στρατηγικής αυτής περιοχής και ειδικά της Κερκυραϊκής αποικίας της Επιδάμνου.

Έτσι η πρώτη ναυτική σύγκρουση μεταξύ Ελλήνων έγινε το 680 π.Χ χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα για τους Κορίνθιους.

Μετά τη ναυμαχία αυτή τόσο οι Κερκυραίοι όσο και οι Κορίνθιοι έστειλαν πρέσβεις στην Αθήνα προσπαθώντας να πετύχουν τη συμμαχία της.

Οι Αθηναίοι προτίμησαν τη μεγάλη ναυτική δύναμη της Κέρκυρας και επέλεξαν να συνάψουν αμυντική συμμαχία με τους Κερκυραίους στέλνοντας στο νησί 10 τριήρεις και αργότερα άλλες 30, η συμμαχία αυτή κράτησε και καθ’ όλη τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου.

Οι Κορίνθιοι επανέρχονται το 435π.χ με ισχυρό στόλο 150 πλοίων εναντίον των Κερκυραίων, η ναυμαχία έγινε στο στενό της Κέρκυρας ανοιχτά της Λευκίμης και κοντά στα Σύβοτα της Ηπειρωτικής ακτής.

Η δεξιά πτέρυγα των Κερκυραίων άρχισε να κάμπτεται και έτσι αναγκάστηκαν να επέμβουν αρχικά οι 10 Αθηναϊκές τριήρεις και λίγο αργότερα άλλες 20, όταν τις είδαν οι Κορίνθιοι προτίμησαν να υποχωρήσουν και αυτό θεωρήθηκε σαν ήττα.

Τα Κερκυραϊκά, όπως τα αναφέρει ο Θουκυδίδης, ήταν από τις αφορμές του τριακονταετούς Πελοποννησιακού πολέμου που τελικά εξασθένησε και διέλυσε την Ελλάδα, η αιτία βέβαια ήταν άλλη, ήταν ο συνεχώς αυξανόμενος φόβος της Σπάρτης προς την επεκτατική ιμπεριαλιστική πολιτική της Αθήνας που είχε κάνει τον πόλεμο αναπόφευκτο.

Ρωμαϊκή περίοδος στην Κέρκυρα

Η πρώτη Ρωμαϊκή περίοδος 229 π.χ – 339 μ.χ

Ακολούθησαν εσωτερικές διαμάχες μεταξύ Δημοκρατικών και Ολιγαρχικών με αποτέλεσμα την εξασθένηση της δύναμης τους, έτσι βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και καταλαμβάνουν το νησί Ιλλυριοί πειρατές.

Οι Κερκυραίοι ζήτησαν τη βοήθεια της Ρώμης και σε πολύ σύντομο διάστημα οι Ρωμαίοι αποβιβάζονται στο νησί το 229 π.χ.

Τυπικά η Κέρκυρα είχε αυτονομία και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν το λιμάνι της σαν ναυτική τους βάση, την εποχή εκείνη διαμορφώνεται από τους Ολιγαρχικούς η άρχουσα τάξη και όλο το νησί πέφτει σε παρακμή.

Τον πρώτο αιώνα μ.χ διαδίδεται και ο χριστιανισμός από τους μαθητές του Αποστόλου Παύλου Ιάσονα και Σωσίπατρο.

Το 337μ.χ η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίζεται σε τρία τμήματα, τη βόρεια (Ισπανία, Γαλλία, Αγγλία), την ανατολική (Κωνσταντινούπολη με όλες τις ανατολικές περιοχές της Ασίας) και τη δυτική, που περιελάμβανε την Ελλάδα, την Ιταλία και τις αφρικανικές περιοχές της αυτοκρατορίας.

Η Κέρκυρα τότε ανήκε στην δυτική αυτοκρατορία.

Μεσαίωνας και Βυζαντινή περίοδος

Με την άνοδο του αυτοκράτορα Θεοδόσιου το 339 μ.χ η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίζεται σε ανατολική και δυτική και η Κέρκυρα πάει στην ανατολική, μια κατάσταση που διήρκεσε περίπου τρεις αιώνες.

Ο Θεοδόσιος ήταν Ισπανικής καταγωγής, καθιέρωσε για πρώτη φορά τον χριστιανισμό σαν την επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας.

Κατέστρεψε το ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, κατέστρεψε το Σεράπειο που περιείχε το μεγαλύτερο μέρος της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, κατεδάφισε πολλούς αρχαιοελληνικούς ναούς, απαγόρευσε τις θυσίες στους Ολυμπιακούς αγώνες οι οποίοι αργότερα ατόνησαν και καταργήθηκαν από τους διαδόχους του, και γενικά στο όνομα της νέας θρησκείας πολέμησε κάθε τι που θύμιζε την αρχαία θρησκεία και τους λεγόμενους Εθνικούς.

Όλη αυτή την περίοδο η Κέρκυρα είναι εκτεθειμένη σε συχνές επιδρομές βαρβάρων και πειρατών.

Σε μία από αυτές το 562μ.χ Βησιγότθοι επιδρομείς (τότε οι βάρβαροι κατοικούσαν στην Ευρώπη) καταστρέφουν ολοσχερώς την Παλαιόπολη.

Η καταστροφή της αρχαίας πόλης της Κέρκυρας ήταν και η αρχή του Μεσαίωνα για την Κέρκυρα, οι λίγοι εναπομείναντες κάτοικοι την εγκατέλειψαν κυνηγημένοι και κατέφυγαν πιο βόρεια στην φυσική προεξοχή γης όπου αργότερα οχυρώθηκε για να γίνει το παλαιό φρούριο, από εκεί πολύ αργότερα η πόλη επεκτάθηκε στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα.

Η περίοδος από το 562 μ.χ μέχρι και το 1267 μ.χ, όταν η Κέρκυρα κατελήφθη από τους Ανδεγαυούς, είναι γνωστή σαν Βυζαντινή περίοδος.

Από το 562 μ.χ και για τους επόμενους 2-3 αιώνες η Κέρκυρα ήταν ένα αγνώριστο νησί, με πολύ λίγους κατοίκους που προσπαθούσαν να επιβιώσουν σε ένα δύσκολο περιβάλλον.

Σαν το δυτικότερο άκρο της αυτοκρατορίας η Κέρκυρα ήταν πολύ ευάλωτη στις συνεχείς επιδρομές πειρατών και στις εκάστοτε ορέξεις των γειτόνων.

Η πολυπολιτισμική Βυζαντινή αυτοκρατορία προσπαθούσε να την προστατεύει με κάθε τρόπο μεταφέροντας εδώ διάφορους μισθοφόρους συνοριοφύλακες από διάφορες φυλές και λαούς, υπήρχαν Ελληνοσύριοι, Βούλγαροι, Βυζαντινοί στρατιώτες (stradioti) σκορπισμένοι σε φυλάκια που ξεκινούσαν από τα βορειοανατολικά του νησιού και έφταναν μέχρι τα νοτιοδυτικά, οι συνοριοφύλακες αυτοί σιγά σιγά ενοποιήθηκαν με το λιγοστό ντόπιο στοιχείο, υπήρξε εποχή που οι κάτοικοι δεν ξεπερνούσαν τις 15 – 20.000 ψυχές.

Ήταν η εποχή όπου χτίστηκαν τα περισσότερα φρούρια διασκορπισμένα σε ολόκληρο το νησί, όπως η επανασχεδίαση και ενίσχυση του Παλαιού φρουρίου της πόλης, το Αγγελόκαστρο στη βορειοδυτική Κέρκυρα, το φρούριο της Κασσιόπης, το φρούριο στην περιοχή Γαρδίκι στα νοτιοδυτικά και άλλα μικρότερα.

Πολύ αργότερα κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας και μετά την πτώση της Πελοποννήσου, Κρήτης και Κύπρου στα χέρια των Τούρκων, ένα τεράστιο μεταναστευτικό ρεύμα από αυτά τα νησιά συνετέλεσε στην πλήρη επανελληνοποίηση του πληθυσμού.

Η σχέση της Κέρκυρας με την Κρήτη είναι πολύ στενή, λίγοι γνωρίζουν ότι η πλειοψηφία των Κερκυραίων σήμερα κατάγεται από την Κρήτη, το χαρακτηριστικό άρθρο τσι ακούγεται μόνο στα Επτάνησα και την Κρήτη.

Οι πληθυσμοί αυτοί με τις αρχαιοελληνικές λέξεις που διατηρούσαν και έφεραν μαζί τους συνετέλεσαν στη διαμόρφωση και εξέλιξη του Κερκυραϊκού γλωσσικού ιδιώματος με το οποίο θα ασχοληθούμε σε άλλη σελίδα.

Η Τέταρτη σταυροφορία (1204 – 1214 μ.χ)

Το 1204 μ.Χ. η Κέρκυρα καταλήφθηκε από τους Νορμανδούς της 4ης σταυροφορίας και στη συνέχεια ακολούθησαν οι Ενετοί για μια σύντομη περίοδο μέχρι το 1214 μ.Χ

Το Δεσποτάτο της Ηπείρου (1214 – 1267 μ.χ)

Από το 1214 μέχρι και το 1267 η Κέρκυρα ανήκει στο δεσποτάτο της Ηπείρου, τότε κατασκευάστηκε και το Αγγελόκαστρο κοντά στην Παλαιοκαστρίτσα από τον Δεσπότη Δούκα Μιχαήλ Άγγελο Κομνηνό τον Β.

Η περίοδος των Σικελών ηγεμόνων

Κατά την ταραγμένη περίοδο από το 1259 μέχρι και το 1267 διάφοροι Λατίνοι ηγεμονίσκοι διεκδικούσαν την Κέρκυρα, πότε σαν προίκα και πότε με τα όπλα, ενδεικτικά αναφέρουμε ονόματα.

Πρώτα κατέκτησε το νησί ο Μανφρέδος της Σικελίας και όταν αυτός σκοτώθηκε σε μια μάχη, ανέλαβε ο Φραγκοκύπριος υπασπιστής του Φίλιππο Τζινάρντο.

Ο Τζινάρντο αργότερα δολοφονήθηκε και το νησί πέρασε στα χέρια των στρατηγών του αδελφών Γκαρνέριο και σε κάποιον Thomas Alamano.

Να αναφέρουμε εδώ ότι το επίθετο Αλαμάνος είναι αρκετά διαδεδομένο σήμερα στην Κέρκυρα, προφανώς έχουν Σισιλιάνικη καταγωγή.

Ανδηγαυϊκή περίοδος (1267 – 1386 μ.χ)

Tο 1267 το νησί καταλήφθηκε από τον Κάρολο Ανδεγαυό, Γάλλο βασιλιά του τότε επονομαζόμενου βασιλείου της Νάπολης, το νησί τότε χωρίζεται σε τέσσερα διοικητικά διαμερίσματα-περιοχές, τις Γύρου, Όρους, Μέσης και Λευκίμης, ονομασίες που ακούγονται μέχρι και σήμερα.

Η Ανδηγαυϊκή περίοδος ήταν η εποχή που ένας μεγάλος αριθμός Εβραίων, κυρίως από την Ισπανία, εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και δημιούργησε την Εβραϊκή κοινότητα του νησιού.

Ο Κάρολος Ανδεγαυός αποπειράθηκε να αντικαταστήσει την χριστιανική ορθόδοξη πίστη με την καθολική καταδιώκοντας τους Ορθόδοξους και μετατρέποντας τις εκκλησίες σε καθολικές.

Η απόπειρα αυτή συσπείρωσε τους ντόπιους γύρω από την εκκλησία τους και δημιούργησε μίσος και αντιπάθεια προς τους Λατίνους κατακτητές, έτσι η προσπάθεια των Ανδηγαυών απέτυχε και ατόνησε όταν αργότερα οι Ενετοί επανήλθαν στο νησί.

Ενετοκρατία στην Κέρκυρα (1386 – 1797 μ.χ)

Το Συμβούλιο της Κέρκυρας και ειδικά η πλειοψηφία των φιλοενετών ευγενών, μη περιμένοντας αποτελεσματική προστασία από το Βυζάντιο που κατέρρεε, και υπό την μόνιμη απειλή των Τούρκων, ζήτησε το 1386 μ.χ.την προστασία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου.

Οι Βενετοί θεώρησαν την Κέρκυρα σαν θέση κλειδί για τα θαλάσσια συμφέροντα τους στην περιοχή, αλλά και ένα εύφορο έδαφος για τις αγροτικές καλλιέργειες που δεν ευδοκιμούσαν στα εδάφη τους και ειδικά αυτή της ελιάς.

Έτσι αφού αγόρασαν το νησί από το βασίλειο της Νάπολης αντί 30.000 χρυσών δουκάτων, αποβιβάζουν στην Κέρκυρα δυνάμεις με επικεφαλής τον Καπιτάνο του Κόλπου Ιωάννη Μιάνι.

Στην πολυτάραχη εκείνη εποχή όπου δεν υπήρχε καν εθνική συνείδηση συνέβαιναν περίεργα γεγονότα, έτσι ενώ οι Ενετοί κατέλαβαν χωρίς αντίσταση το Παλαιό φρούριο και στερέωσαν την κυριαρχία τους στο μεγαλύτερο μέρος του νησιού, στα βόρεια τα φρούρια Αγγελόκαστρο και Κασσιόπης συνέχιζαν να ελέγχονται από τους Ανδηγαυούς που δεν είχαν συμφωνήσει στην πώληση του νησιού και που τους βοηθούσαν όλως περιέργως και οι γύρω ντόπιοι.

Οι Ενετοί έστειλαν εκστρατευτικό σώμα να καταλάβει τα δύο φρούρια, και ενώ το Αγγελόκαστρο παραδόθηκε σχεδόν αμέσως οι Κερκυραίοι και οι Ανδηγαυοί της Κασσιόπης αντιστάθηκαν λυσσωδώς, εκνεύρισαν τους Ενετούς σε τέτοιο βαθμό ώστε μετά την κατάληψή του το κατέστρεψαν ολοκληρωτικά και γι αυτό το λόγο δεν υπάρχουν σήμερα παρά απομεινάρια από εκείνο το οχυρό.

Έτσι ξεκίνησε η δεύτερη μακρά περίοδος της Ενετοκρατίας που κράτησε περισσότερο από 400 χρόνια, για την ακρίβεια 411 χρόνια, 11 μήνες και 11 ημέρες.

Να σημειωθεί εδώ ότι ο Κερκυραϊκός ελαιώνας δημιουργήθηκε τότε και είναι από τα σπουδαιότερα θετικά στοιχεία που άφησαν οι Ενετοί στο νησί.

Στο διπλανό πίνακα ζωγραφικής βλέπουμε ένα τυπικό στιγμιότυπο της Μεσαιωνικής Κέρκυρας, πρόκειται μάλλον για τη σημερινή οδό Νικηφόρου Θεοτόκη, το τοπίο μέχρι και σήμερα ελάχιστα έχει αλλάξει !

Σε αυτή την περίοδο δημιουργήθηκαν οι τάξεις των ευγενών των γραμμένων στο περίφημο libro d’oro, των αστών (civili) και των φτωχών (popolari).

Αναπτύχθηκε η γεωργία αλλά και η πνευματική και καλλιτεχνική ζωή, βελτιώθηκαν οι οχυρώσεις με την κατασκευή της τάφρου (κόντρα φόσσα) του παλαιού φρουρίου, χτίστηκε το νέο φρούριο και δημιουργήθηκε για οχυρωματικούς και αμυντικούς τότε λόγους η απέραντη πλατεία της Σπιανάδας.

Ήταν η περίοδος που άφησε ανεξίτηλα σημάδια στην κουλτούρα των Κερκυραίων σε όλους τους τομείς, στην τέχνη, στη μουσική παράδοση, στον πολιτισμό, στην διαμόρφωση του ντόπιου γλωσσικού ιδιώματος, στην μαγειρική αλλά και στην αρχιτεκτονική της Πόλης και των χωριών.

Το πολίτευμα κατά την Ενετοκρατία

Το πολίτευμα στην Κέρκυρα όπως και σε όλα τα Επτάνησα επί Ενετικής κατοχής ήταν το αριστοκρατικό, δηλαδή φεουδαρχικό.

Όλη η πολιτική εξουσία ήταν στα χέρια των ευγενών, οι μοναδικοί Ενετοί ήταν ο Γενικός Προνοητής Θαλάσσης που είχε την ανώτατη πολιτική εξουσία και ο Βάϊλος που είχε τη δικαστική εξουσία πλαισιωμένος από δύο συμβούλους, όλοι οι υπόλοιποι ήταν ντόπιοι ευγενείς που έπρεπε να είναι γραμμένοι στο Αρχοντολόγιο (libro d’oro), τη χρυσή βίβλο των ευγενών.

Στο libro d’oro συμπεριελήφθησαν στην αρχή όλοι οι πριν την Ενετική κατοχή ευγενείς παλαιοβυζαντινής προέλευσης, πήραν επίσης τον τίτλο του Κόμη (Κόντε) και γράφτηκαν όσοι ήταν μεγάλοι γαιοκτήμονες, όσοι Βυζαντινοί στρατιωτικοί παρέμειναν στο νησί και λίγο αργότερα και όσοι αστοί ήταν οικονομικά αρκετά ισχυροί ώστε να μπορούν να προσφέρουν στο δημόσιο ταμείο.

Αν ρίξουμε μια ματιά στα ονόματα της χρυσής βίβλου θα διαπιστώσουμε ότι πάρα πολλά επίθετα που ακούγονται σήμερα στην πόλη της Κέρκυρας ήταν γραμμένα εκεί, σε αντίθεση με τα χωριά όπου οι ευγενείς ήταν ελάχιστοι.

Το μεταναστευτικό ρεύμα από την Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα

Οι Ενετοί παρά τα στρατιωτικά τους μέτρα, ενώ τα κατάφεραν καλά με την άμυνα της πόλης της Κέρκυρας, δεν κατάφεραν να προστατέψουν την Κερκυραϊκή ύπαιθρο που γνώρισε πολλές καταστροφές και πλήρωνε συχνά βαρύ φόρο αίματος σε κάθε επιδρομή βαρβάρων και πειρατών και ειδικά στις 2 πρώτες επιδρομές των Τούρκων, μία το 1537 και μια το 1571.

Ήταν το 1537 μ.χ όταν οι Τούρκοι του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα αφού απέτυχαν να καταλάβουν την πόλη, κατέστρεψαν την ύπαιθρο και φεύγοντας πήραν μαζί τους 20.000 άτομα που τα πούλησαν σαν σκλάβους στην Κωνσταντινούπολη και την Αίγυπτο, έτσι ξεχερσώθηκε και ερήμωσε η ύπαιθρος.

Οι Ενετοί για να αποτρέψουν την καταστροφή έδωσαν γη και προνόμια σε όσους ήθελαν τότε να έρθουν και να εγκατασταθούν στην Κέρκυρα.,

Δημιουργήθηκε έτσι ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα κυρίως από την Ήπειρο, την Πελοπόννησο και την Κρήτη, αλλά και από την Μάλτα, πολλοί σημερινοί Κερκυραίοι έχουν την καταγωγή τους από αυτό το νησί της Μεσογείου, γενικά ολόκληρες συνοικίες της πόλης αλλά και μερικά χωριά κατοικούνται από τους απογόνους εκείνων που ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην Κέρκυρα εκείνη την εποχή.

Θα πρέπει εδώ να λάβουμε υπ’ όψη μας και τις κοσμοϊστορικές συγκυρίες της εποχής εκείνης, το 1537 ερημώνει σχεδόν η Κέρκυρα και μόλις λίγα χρόνια αργότερα, το 1571 οι Τούρκοι αποσπούν από το κράτος της Βενετίας την Πελοπόννησο, την Κρήτη και την Κύπρο, έτσι δημιουργήθηκε αναγκαστικά μεγάλο κύμα προσφύγων από αυτές τις περιοχές που αναζητούσε έτσι κι αλλιώς νέα πατρίδα, γι αυτό και τα Επτάνησα έμοιαζαν και ήταν ο ιδανικότερος προορισμός.

Οι Ενετοί επίσης έδωσαν ώθηση στο μεταναστευτικό αυτό ρεύμα για δύο κυρίως επιπλέον λόγους, ο πρώτος για να ξαναζωντανέψει η νεκρωμένη μετά τις Τουρκικές επιδρομές ύπαιθρος των Επτανήσων, και ο δεύτερος για να αποσπάσουν από τους Τούρκους χρήσιμο ανθρώπινο δυναμικό με μεγάλες δυνατότητες σε πολλούς τομείς.

Μια μεγάλη ομάδα τότε ήρθε από το Ναύπλιο (Ανάπλι) και τη Μονεμβασιά, οι μισοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Λευκίμης χτίζοντας το χωριό Αναπλάδες, ενώ οι υπόλοιποι σκόρπισαν στα βορειοανατολικά παράλια, από το Πυργί μέχρι και την Κασσιόπη.

Αρχηγός τους ήταν ο οπλαρχηγός Μπαρμπάτης, γι αυτό και η τοποθεσία Μπαρμπάτι δίπλα από το νησάκι, το προάστιο της Στρατιάς βόρεια της πόλης λεγόταν παλιά και Αναπλιτοχώρι.

Άλλη ομάδα από την Πελοπόννησο έχτισε το χωριό Μωραϊτικα, γέμισε την Κορακιάνα που είχε ερημώσει τελείως και σκόρπισε και σε άλλα χωριά του νησιού, στις Μπενίτσες αλλά και σε όλο το νησί υπάρχουν αρκετοί με το επώνυμο Μωραΐτης και αρκετοί που το επώνυμό τους τελειώνει στο χαρακτηριστικό πελοποννησιακό ..όπουλος.

Η πολυπληθέστερη όμως ομάδα ήταν αυτή από την Κρήτη, πολλοί εγκαταστάθηκαν στη Γαρίτσα, προάστιο της πόλης και αρκετοί, οι πιο ευκατάστατοι μέσα στην πόλη, στα βόρεια έχτισαν το χωριό Άγιος Μάρκος ακριβώς πάνω από τον Ίψο και στα νότια τα χωριά Στρογγυλή, Μεσογγή, Αργυράδες και Κρητικά.

Όλοι αυτοί οι πληθυσμοί έφεραν μαζί και πολλά στοιχεία από την παράδοση και την κουλτούρα τους.

Οι Κρήτες συνέβαλαν και στην διαμόρφωση του Κερκυραϊκού γλωσσικού ιδιώματος που έτσι κι αλλιώς ήταν συνεχώς εξελισόμενο, το χαρακτηριστικό άρθρο “τσι” αντί του “της” ακούγεται στην Κρήτη και στα Επτάνησα.

Τελικά βέβαια η ντόπια Κερκυραϊκή κουλτούρα αποδείχτηκε πολύ δυνατή και μέσα σε λίγα χρόνια αφομοίωσε αυτούς τους πληθυσμούς κάνοντας τους κανονικούς Κερκυραίους που υιοθέτησαν πλήρως τις συνήθειες, τα έθιμα και την Κερκυραϊκή προφορά.

Αρκετά αργότερα και γύρω στα 1800 κατέφυγε στην Κέρκυρα και μια άλλη μεγάλη ομάδα προσφύγων από το Σούλι μετά την καταστροφή του από τον Αλή Πασά, οι περισσότεροι απ αυτούς εγκαταστάθηκαν στις Μπενίτσες και οι απόγονοι τους σήμερα αποτελούν το 70% του ντόπιου πληθυσμού.

Οι Ενετικές οχυρώσεις

Οι Ενετοί στην αρχή προσπάθησαν κι αυτοί να προσυλητίσουν το νησί στον Καθολικισμό, χωρίς βέβαια να τα καταφέρουν, ενώ αργότερα και για πολιτικούς λόγους, αφού είχαν έρθει σε ρήξη με το Βατικανό και ειδικά μετά την απώλεια της Κύπρου το 1571, εγκατέλειψαν κάθε τέτοια προσπάθεια.

Δικαιολόγησαν δε αυτή τη στάση ανεξιθρησκείας με τη γνωστή ρήση “Siamo prima Veneziani e poi Cristiani”, δηλαδή: πρώτα είμαστε Βενετσιάνοι και μετά χριστιανοί.

Μάλιστα για να γίνουν αρεστοί και στα δύο δόγματα διοργάνωσαν και καθιέρωσαν πολλές κοινές θρησκευτικές εκδηλώσεις μερικές από τις οποίες εξακολουθούν να γίνονται μέχρι σήμερα.

Οι Ενετοί κατά τους πρώτους αιώνες απέτυχαν να προστατέψουν αποτελεσματικά την Κερκυραϊκή ύπαιθρο από τις Τουρκικές επιδρομές αλλά και το μπόργκο (μπόργκο = προάστεια) της πόλης που ήταν έξω από το παλιό φρούριο στο οποίο βρίσκονταν και το διοικητικό κέντρο.

Έτσι οι Τούρκοι αδυνατώντας να καταλάβουν το φρούριο εγκατέλειπαν το νησί αφού όμως προηγουμένως έκαιγαν και λεηλατούσαν την ύπαιθρο που με αυτό τον τρόπο πλήρωνε πάντα βαρύ φόρο αίματος.

Αυτό ξεσήκωσε μεγάλη λαϊκή δυσαρέσκεια και πολλές φορές και πολλές λαϊκές εξεγέρσεις με αιματηρά επεισόδια.

Τα γεγονότα αυτά συν το ότι μετά τις απώλειες της Κρήτης και της Κύπρου η Κέρκυρα αποτελούσε το σπουδαιότερο έδαφος του θαλάσσιου κράτους της Βενετίας μετά από αυτή την ίδια τη Βενετία, ανάγκασε τους Ενετούς να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν πολλά και διαδοχικά πρωτοποριακά για την εποχή οχυρωματικά έργα και σε μεγάλη έκταση, ώστε να προστατέψουν την Κέρκυρα με κάθε τρόπο.

Από το 1576 μέχρι και το 1588 κατασκευάστηκε το νέο φρούριο στον λόφο του Αγίου Μάρκου στα βορειοδυτικά της πόλης.

Την ίδια εποχή μεγάλωσε και ο χώρος μπροστά από το παλαιό φρούριο για να γίνει η απέραντη σήμερα πλατεία Σπιανάδα, μεγάλωσε η τάφρος (Κόντρα φόσσα) μπροστά από το παλαιό φρούριο, τόσο που το χώρισε τελείως από τη στεριά.

Ενώθηκαν τα δύο φρούρια με τείχος που προστάτευε από τα δυτικά όλη την πόλη, με ισχυρότατα αμυντικά συστήματα όπως τους προμαχώνες του Ραϊμόνδου, του Αγίου Αθανασίου και τον προμαχώνα Σαραντάρη και κατασκευάστηκαν τέσσερις κύριες πύλες για τους κατοίκους και άλλες δύο για στρατιωτικούς σκοπούς.

Οι τέσσερις κύριες πόρτες της πόλης ήταν η μοναδικής ομορφιάς περίφημη Porta Reala, στην αρχή της οδού Ευγενίου Βουλγάρεως που κατεδαφίστηκε πολύ αργότερα το 1895 ξεσηκώνοντας ακόμη και διεθνή κατακραυγή, επίσης η Porta Raymonda, η πύλη της Σπηλιάς και η πύλη του Αγίου Νικολάου.

Αυτά τα αμυντικά σχέδια έγιναν από τους μηχανικούς Ferante Vitelli και Michele Sanmicheli από τη Βερόνα, ενώ αργότερα και κατά τον 17ο αιώνα προστέθηκε και άλλο τείχος εξωτερικά από αυτό που υπήρχε, σχεδιασμένο από τον μηχανικό F. Verneda.

Μετά την τελευταία Τουρκική επιδρομή του 1716 οχυρώθηκαν και το νησί Βίδο, οι λόφοι Αβράμη και Αγίου Σωτήρα και κατασκευάστηκε οχυρό για το τότε προάστιο Σαν Ρόκο (σήμερα Σαρόκο).

Οι οχυρώσεις αυτές έκαναν ολόκληρη την Κέρκυρα ένα απόρθητο οχυρό, μία από τις ελάχιστες πόλεις που περικλείονται εξ ολοκλήρου από τείχη, γι αυτό το λόγο πήρε και το όνομα Καστρόπολη και είναι η μοναδική πόλη στην Ελλάδα που βρίσκεται ολόκληρη μέσα σε τείχη.

Η μεγάλη τουρκική πολιορκία του 1716

Ακολούθησε και τρίτη μεγάλη τουρκική πολιορκία το 1716 που έμεινε στην ιστορία σαν η πολιορκία της Κέρκυρας.

Την ευθύνη της άμυνας της Κέρκυρας είχε τότε ο Πρώσος στρατάρχης Johann Mattias Von Schulenburg, Σουλεμβούργος όπως τον αποκαλούσαν οι ντόπιοι.

Η πολιορκία της Κέρκυρας έγινε στα πλαίσια του Έβδομου Ενετοτουρκικού πολέμου, με την κατάληψη του στρατηγικής σημασίας νησιού θα άνοιγε ο δρόμος για την κατάληψη της Βενετίας και μετά της υπόλοιπης Ευρώπης.

Οι Τουρκικές δυνάμεις σύμφωνα με εκτιμήσεις ανέρχονταν σε 25000 με 30.000 άνδρες μαζί με βοηθητικούς και ατάκτους και σε 71 πλοία με περίπου 2200 πυροβόλα, αν προσθέσουμε και τα πληρώματα των πλοίων που αποτελούνταν από πεζικό που ονομάζονταν λεβέντες, έφταναν συνολικά τους 45-50.000.

Αντίθετα οι στρατιωτικές δυνάμεις της Βενετίας ήταν μόνο 3.097 άνδρες από τους οποίους μόνο οι 2.245 μάχιμοι, Το Νέο φρούριο της Κέρκυρας το οποίο ήταν και το κύριο πεδίο των μαχών, διέθετε 144 πυροβόλα και 4 όλμους.

Ο Σούλεμπουργκ κατάφερε να αντιμετωπίσει με επιτυχία το χάος που επικρατούσε μέσα στον ντόπιο πληθυσμό που προσπαθούσε με κάθε τρόπο να εγκαταλείψει το νησί ή να καταφύγει στα βουνά.

Διέταξε αμέσως τη στρατολόγηση όλων όσων ήταν ικανοί να πολεμήσουν και έτσι εξασφάλισε αρκετές εφεδρείες αλλά και αναπτέρωσε το ηθικό των πολιορκημένων.

Η πολιορκία ξεκίνησε ουσιαστικά στις 8 Ιουλίου όταν οι πρώτοι Τούρκοι αποβιβάστηκαν στον Ίψο και τα Γουβιά και έληξε μετά από σκληρές και πολύνεκρες μάχες το Σάββατο 22 Αυγούστου.

Στις 20 του μηνός Αυγούστου μεγάλη κακοκαιρία σκόρπισε τα Τούρκικα πλοία και έπνιξε πολλούς Τούρκους στρατιώτες, δεν ήταν όμως αυτή η αιτία της υποχώρησης τους αφού οι σκληρές μάχες συνεχίστηκαν για ακόμα δύο μέρες.

Η κακοκαιρία μπορεί να έπληξε τον Τουρκικό στόλο αλλά έπληξε το ίδιο και τους αμυνόμενους μουσκεύοντας τα πυρομαχικά τους και αναγκάζοντας τους στο τέλος να αμύνονται με ακόντια.

Η κακοκαιρία αυτή και η σωτηρία της πόλης αποδόθηκε τότε από τον απλό λαό σε θαυματουργή επέμβαση του Αγίου Σπυρίδωνα.

Η Βενετική γερουσία με ψήφισμά της στις 19 Μαρτίου του 1717 καθιέρωσε, σε ανάμνηση της σωτηρίας του νησιού, ετήσια λιτανεία του Ιερού σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα που συνεχίζει να γίνεται μέχρι σήμερα κάθε χρόνο στις 11 Αυγούστου.

Σχετικά με τη σωτηρία της Κέρκυρας ο καθένας μπορεί να πιστεύει ότι θέλει, όμως η ιστορική πραγματικότητα και η αλήθεια είναι ότι δύο ήταν οι αιτίες που έκριναν τη μάχη.

Πρώτα η σθεναρή αντίσταση των αμυνόμενων μέχρι και την τελευταία στιγμή και δεύτερον η ήττα και καταστροφή του Οθωμανικού στρατού στο Peterwardein από τον Ευγένιο της Σαβοΐας που ανάγκασε τους Τούρκους να υποχωρήσουν.

Επίσης έφταναν συνέχεια ενισχύσεις συμμαχικών πλοίων, τις τελευταίες μέρες ήρθαν μέχρι και Πορτογαλικά πλοία που δεν πρόλαβαν όμως να λάβουν μέρος στις μάχες.

Με το να αποδίδουν κάποιοι τη θετική έκβαση αποκλειστικά στη θεία παρέμβαση αλλοιώνουν την Ιστορική πραγματικότητα και υποτιμούν τον Ηρωϊσμό των ντόπιων υπερασπιστών της Κέρκυρας.

Τελικός απολογισμός για τους υπερασπιστές της Κέρκυρας ήταν περίπου 800 νεκροί και 700 τραυματίες ενώ για τους Τούρκους οι απώλειες ήταν μεγάλες και έφτασαν τους 6.500 άνδρες, μεταξύ των νεκρών ήταν και ο Μουχτάρ, παππούς του Αλή πασά.

Στις μάχες αυτές πολέμησαν μαζί Κερκυραίοι, Ενετοί, Γερμανοί, Ιταλοί και οι Εβραίοι της πόλης, βοήθησαν Μαλτέζοι με 4 πλοία, Ιταλοί με 4 Παπικές γαλέρες, 2 γαλέρες από τη Γένοβα, 3 από την Τοσκάνη, 5 Ισπανικές γαλέρες και προς το τέλος της πολιορκίας έφτασαν για βοήθεια και Πορτογάλοι.

Ειδικά οι Εβραίοι της πόλης έδειξαν μεγάλη γενναιότητα πολεμώντας εξοπλισμένοι με έξοδα της Ισραηλιτικής κοινότητας και με επικεφαλής τον ίδιο το γιό του Ραβίνου.

Γενικός προνοητής θάλασσας τότε στην Κέρκυρα ήταν ο Αντρέας Πιζάνης που είχε τη διοίκηση του ελαφρού στόλου και υπασπιστής του Σούλεμπουργκ ήταν ο Κερκυραίος αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Στρατηγός.

Θλιβερή λεπτομέρεια, σε εκείνη την πολιορκία μαζί με τους Τούρκους είχαν έρθει και Έλληνες από την κατεχόμενη Ελλάδα που προσδοκούσαν σε κατάληψη της Κέρκυρας από τους Τούρκους και είχαν σαν απώτερο στόχο το πλιάτσικο, όπως ακριβώς είχαν κάνει προηγουμένως κατά την κατάληψη της Λευκάδας.

Ο Στρατάρχης Schulenburg τιμήθηκε για την αποφασιστικότητα και γενναιότητα του με ισόβια σύνταξη από την Γερουσία της Βενετίας και με ανδριάντα που σώζεται μέχρι σήμερα στην είσοδο του Παλαιού Φρουρίου, επίσης τιμήθηκαν και όλοι όσοι έδειξαν γενναιότητα κατά τη διάρκεια των μαχών.

Η αποτυχία των Τούρκων στην Κέρκυρα ήταν ένα ιστορικό γεγονός τεράστιας σημασίας, ένα ορόσημο που επηρέασε την ιστορική εξέλιξη όλης της Ευρώπης και ειδικά της Ελλάδας.

Η πορεία των Τούρκων σίγουρα δε θα σταματούσε εδώ και η Οθωμανική αυτοκρατορία ίσως δεν κατέρρεε, με προφανείς τις επιπτώσεις για το τότε εκκολαπτόμενο Ελληνικό έθνος αλλά και την Ευρώπη.

Δυστυχώς όμως δεν αντιμετωπίστηκε από τους ιστορικούς ανάλογα με τη σπουδαιότητα του, πολλοί λίγοι ξέρουν ότι τότε χάρη στη γενναιότητα των Κερκυραίων αλλά και πολλών Ευρωπαίων ανακόπηκε οριστικά η Τουρκική επέλαση προς τα δυτικά, παραβλέπουν το γεγονός ότι χωρίς αυτή τη νίκη ίσως να μην υπήρχε σήμερα Ελληνικό κράτος!

Οι Ευρωπαίοι αντίθετα τίμησαν την πολιορκία της Κέρκυρας με διάφορους τρόπους, το πολεμικό ορατόριο “Ιουδήθ θριαμβεύουσα” (JUDITHA TRIUMPHANS) του Αντόνιο Βιβάλντι, που πέρασε πολλά χρόνια της ζωής του στο νησί, γράφτηκε ειδικά γι αυτή την περίπτωση και παίζονταν σε όλα τα μεγάλα θέατρα για πολλά χρόνια.

Αυτή ήταν και η τελευταία από τις πολλές προσπάθειες των Τούρκων να επεκταθούν στην Ευρώπη.

Η περίοδος της Ενετοκρατίας άφησε πολλά θετικά στοιχεία στην κουλτούρα και τον πολιτισμό αλλά σημαδεύτηκε και από πολλά αρνητικά γεγονότα.

Κατά καιρούς υπήρξαν πολλές λαϊκές εξεγέρσεις, στα χωριά κυρίως λόγω της αυταρχικής διακυβέρνησης των Ενετών και των αυθαιρεσιών και ασυδοσίας της άρχουσας τάξης των ντόπιων ευγενών.

Οι σχέσεις λαού και ευγενών ήταν σχέσεις δούλων προς αφέντη, πολλές εξεγέρσεις καταπνίγηκαν στο αίμα, ήταν από τα μελανότερα σημεία της Ενετικής κυριαρχίας στο νησί.

Η Κέρκυρα πάντως ήταν πολύ σημαντική για τη Βενετία και παρέμεινε αναπόσπαστο έδαφος του κράτους της μέχρι και την κατάρρευση του κράτους αυτού.

Ιόνιος η Επτάνησος πολιτεία

Η Επτάνησος ή Ιόνιος πολιτεία με πρωτεύουσα την Κέρκυρα

Την Ενετική περίοδο, μετά την κατάρρευση της Βενετίας, ακολούθησε η Γαλλική κατοχή το 1797, αυτό σήμανε και την κατάργηση της φεουδαρχίας με το συμβολικό κάψιμο από τους κατοίκους της χρυσής βίβλου των ευγενών, του λεγόμενου Libro d’Oro.

Το κάψιμο της βίβλου εκείνη την εποχή έγινε σε όλα σχεδόν τα Ιόνια νησιά.

Η αρχική ευφορία από τον ερχομό των Γάλλων, υποτιθέμενων ελευθερωτών, γρήγορα μετατράπηκε σε έντονη δυσφορία λόγω της υπεροπτικής και αλαζονικής προς τους κατοίκους συμπεριφοράς, αλλά και της δυσβάσταχτης και άδικης φορολογίας που επέβαλε η Γαλλική διοίκηση.

Ακολούθησε περίοδος αστάθειας, οι κάτοικοι είχαν διχαστεί, οι Ευγενείς εκμεταλλευόμενοι τη λαϊκή δυσαρέσκεια προς τους Γάλλους προωθούσαν σχέδιο κατάληψης της Κέρκυρας από τους Ρώσους, τελικά και με τις μεθοδεύσεις του τότε υπουργού των εξωτερικών της Ρωσίας Ιωάννη Καποδίστρια, κατάφεραν το 1799 η ιδιόμορφη συμμαχία Ρώσων και Τούρκων να καταλάβει την Κέρκυρα.

Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις, οι Τούρκοι είχαν το πάνω χέρι σε αυτές ενώ οι ντόπιοι ευγενείς σαν μόνο στόχο είχαν τη διατήρηση των προνομίων τους, οι Ρώσοι συμφωνούσαν με τους τελευταίους.

Το αποτέλεσμα σύμφωνα και με τις υποδείξεις του Ιωάννη Καποδίστρια ήταν στις 21 Μαρτίου του 1800, η δημιουργία ενός κρατικού μορφώματος με την επωνυμία “ΙΟΝΙΟΝ ΚΡΑΤΟΣ” που περιελάμβανε όλα τα Επτάνησα, διατηρούσε τα προνόμια των ευγενών και πλήρωνε φόρο υποτέλειας στο Σουλτάνο.

Κάτι που αποσιωπάται από την επίσημη εκδοχή της ιστορίας αφού αμαυρώνει έτσι την ωραία εικόνα μιας Κέρκυρας που δε γνώρισε ποτέ Οθωμανικό ζυγό.

Οι Τούρκοι δε που επιβιβάστηκαν τότε στην Κέρκυρα άρχισαν λεηλασίες και εκτελέσεις, μέχρι που επενέβησαν οι Ρώσοι για να τους σταματήσουν.

Ο μόνος που δεν είχε κανένα λόγο και δυνατότητα να αποφασίσει για το μέλλον του ήταν ο Επτανησιακός λαός, όπως πάντα.

Ακολούθησε η άμεση επαναφορά των προνομίων των ευγενών από τον αριστοκρατικής καταγωγής Ρώσο ναύαρχο Ουσακώφ.

Η Ιόνιος Πολιτεία διατηρήθηκε μέχρι το 1807 όταν επανήλθαν οι αυτοκρατορικοί Γάλλοι του Ναπολέοντα.

Τότε ιδρύθηκε η Ιόνιος Ακαδημία, η βιβλιοθήκη, και βελτιώθηκε πολύ η τοπική οικονομία, ήταν η εποχή που χτίστηκαν τα δύο μεγάλα κτίρια με τις τοξωτές αψίδες δυτικά της Σπιανάδας που τότε ήταν Γαλλικοί στρατώνες και σήμερα αποτελούν το περίφημο πολυσύχναστο Λιστόν.

Μετά την πτώση του Ναπολέοντα ακολούθησε το 1814 η περίοδος της Βρετανικής κατοχής που κράτησε ακριβώς 50 χρόνια.

Η Επτάνησος πολιτεία ανακηρύσσεται και πάλι ανεξάρτητο κράτος με το νέο επίσημο όνομα “Ηνωμένες πολιτείες των Ιονίων νήσων”, στην ουσία όμως ένα προτεκτοράτο υπό την κυριαρχία των Βρετανών.

Τότε επανιδρύεται η Ιόνιος ακαδημία και για πρώτη φορά ανακηρύσσεται η Ελληνική γλώσσα σαν η επίσημη γλώσσα του κράτους.

Πρωτεύουσα ήταν η Κέρκυρα και η κυβέρνηση είχε 29 εκλεγμένα μέλη, 7 μέλη από την Κέρκυρα, 7 από την Κεφαλλονιά, 7 από τη Ζάκυνθο και 4 από τη Λευκάδα.
Οι Παξοί, η Ιθάκη και τα Κύθηρα εξέλεγαν 1 το καθένα συν ένα δεύτερο μέλος το οποίο εκλεγόταν εκ περιτροπής μεταξύ αυτών των τριών.

Το επίσημο όνομα του νέου προτεκτοράτου ήταν: “Ηνωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων”

Επί Αγγλοκρατίας αναπτύχθηκε πολύ η τοπική οικονομία, κατασκευάστηκαν τα ανάκτορα των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου όπως και το πολύ πυκνό οδικό δίκτυο του νησιού.

Επίσης στο νησί δημιουργήθηκαν και εργοστάσια ηλεκτρικής ενέργειας, που με την ένωση μεταφέρθηκαν στον Πειραιά, αλλά και πολλά και σημαντικά άλλα έργα υποδομών όπως το υδραγωγείο.

Ήταν όμως και από τις πιο αιματοβαμμένες περιόδους που γνώρισαν τα Επτάνησα, οι Εγγλέζοι ήταν οι γνωστοί αποικιοκράτες κατακτητές που έπνιγαν στο αίμα κάθε απόπειρα εξέγερσης αλλά και διαφορετικής φωνής.

Οι εκτελέσεις των ντόπιων γίνονταν για ψύλλου πήδημα, για να επιβιώσει κάποιος σε τέτοια κατάσταση έπρεπε να ήταν ρουφιάνος και προσκυνημένος, ειδικά στην Κεφαλλονιά έγιναν θηριωδίες.

Ο Καποδίστριας στην ιστορία της Κέρκυρας

Ο πρώτος κυβερνήτης της νεότερης Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, γεννήθηκε στο νησί αλλά έφυγε νέος για τη Ρωσία των τσάρων όπου σταδιοδρόμησε και έφτασε στο αξίωμα του υπουργού των εξωτερικών, θέση που του επέτρεπε να έχει ενεργή συμμετοχή σε πολλές Ευρωπαϊκές υποθέσεις.
Μία εξ αυτών ήταν και η σύνταξη του συντάγματος και της κρατικής οντότητας της Ελβετίας κάτι για το οποίο τιμάται από τους Ελβετούς.

Όσον αφορά την ιστορική πορεία της Κέρκυρας η μόνη του εμφανής εμπλοκή ήταν η συμμετοχή του, σε διπλωματικό επίπεδο, στην κατάληψη του νησιού από την τότε συμμαχία Ρώσων και Τούρκων όταν αυτοί απέσπασαν το νησί από την κυριαρχία των Γάλλων το 1800.

Φυσικά, ο Ιωάννης Καποδίστριας είχε ουσιαστικότατη συμμετοχή τόσο στην πορεία του Ιονικού κράτους όσο και στις Ευρωπαϊκές διεργασίες μέσω των οποίων οδηγηθήκαμε τελικά στην δημιουργία του νεότερου Ελληνικού κράτους.

Η συμμετοχή αυτή όμως ήταν περισσότερο στο παρασκήνιο, τόσο μέσω των διπλωματικών του ενεργειών όσο και της επιρροής που ασκούσε ως Μασόνος στα Ευρωπαϊκά ζητήματα.

Δεν είναι κρυφό ότι η μεγαλύτερη Μασονική στοά της Κέρκυρας ανήκε στον πατέρα του και μετά σε αυτόν τον ίδιο, ούτε επίσης είναι άγνωστο το ότι σχεδόν όλα τα μέλη της Φιλικής εταιρείας αλλά και οι περισσότεροι πρωταγωνιστές και αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 ήταν μυημένοι στις Τεκτονικές στοές της Κέρκυρας και της Ζακύνθου, όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης για να αναφέρουμε μόνο έναν.

Επειδή σε αυτή τη σελίδα παραθέτουμε απλώς τα ιστορικά γεγονότα χωρίς να τα αναλύουμε σε βάθος, γι αυτό και ο Ιωάννης Καποδίστριας δεν μνημονεύεται σε αυτή τη σελίδα στο βαθμό που θα περίμεναν κάποιοι.

Επίσης, θέλουμε δε θέλουμε, όταν μελετάμε την Ιστορία θα πρέπει να είμαστε ουδέτεροι και αντικειμενικοί: Αν δεν υπήρχε ο Τεκτονισμός και η Κέρκυρα, δεν θα υπήρχε σήμερα κανένα Ελληνικό κράτος!

Η Συμβολή της Κέρκυρας λοιπόν είναι καθοριστική για την ιστορική πορεία της υπόλοιπης Ελλάδας και για τη μορφή, καλή ή κακή, που πήρε τελικά το αστικό Ελληνικό κράτος, αλλά δεν της έχει δοθεί η ανάλογη βαρύτητα.

Όσοι ενδιαφέρονται για τη σε βάθος ανάλυση των ιστορικών γεγονότων, καλό θα ήταν να διαβάσουν το βιβλίο: Ιστορία Νήσου Κέρκυρας του πολιτικού επιστήμονα Οδυσσέα-Καρόλου Κλήμη που εκδόθηκε το 1992.

Νεότεροι χρόνοι, Ένωση με την Ελλάδα

Στις 21 Μαΐου του 1864 η Κέρκυρα και μαζί όλα τα Επτάνησα μετά τη συμφωνία του Λονδίνου και με το ψήφισμα της Ιονίου Βουλής ενώνονται οριστικά με την Ελλάδα.

Στην πραγματικότητα ήταν ένα δώρο του Βρετανικού στέμματος προς τον τότε νέο βασιλιά της Ελλάδας Γεώργιο A’ και έγινε με πολύ βαρείς όρους για την Ελλάδα που ανέλαβε να πληρώσει πολλές αποζημιώσεις προς ξένες κυβερνήσεις, εταιρείες και ιδιώτες, δεν έλειψαν δε και οι διαφωνίες αλλά και οι αναταραχές λόγω του φόβου ότι τα Επτάνησα θα έχαναν την καλή οικονομική τους θέση αφού θα ενώνονταν με ένα φτωχό κράτος.

Ήταν από τα πιο σημαντικά σημεία καμπής στην ιστορία της Κέρκυρας, η μακραίωνη πορεία της Κέρκυρας μέσα από κατακτήσεις, εξαρτήσεις, καταστροφές και χιλιόχρονους αγώνες τελείωσε, όπως τελείωσε και η ακτινοβολία της σαν πρωτεύουσας των Ιονίων νήσων.

Από τότε η ιστορική πορεία της Κέρκυρας είναι κοινή με αυτήν της Ελλάδας.

Το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος δεν μπορούσε να αντέξει δυο πόλους πνευματικού και οικονομικού πλούτου, στη μάχη της με την Αθήνα η Κέρκυρα έχασε το πανεπιστήμιο της, την αίγλη της, την πνευματική της πρωτοπορία και μέσα σε 40 χρόνια μετατράπηκε σε μια συνηθισμένη Ελληνική επαρχιακή πόλη.

Οι αναμνήσεις του παρελθόντος όμως έμειναν και είναι αυτές που κάνουν την Κέρκυρα ξεχωριστή, ένα Ελληνικό νησί που δεν μοιάζει με τα άλλα.