Τελευταία ανανέωση 7 Νοεμβρίου, 2023 ώρα 04:39 μμ
Σε ένα νησί όπως η Κέρκυρα, με τις τεράστιες βροχοπτώσεις και τον πλούσιο και ανεξάντλητο υδροφόρο ορίζοντα θα περίμενε κανείς ότι η ύδρευση της πόλης της Κέρκυρας με άφθονο και καλής ποιότητας νερό θα ήταν μια εύκολη υπόθεση, η πραγματικότητα όμως δεν είναι αυτή ακριβώς.
Ύδρευση της αρχαίας Κέρκυρας
Πράγματι αυτό συνέβαινε κατά την αρχαιότητα όταν η αρχαία πόλη βρισκόνταν στην χερσόνησο του Κανονιού και υδροδοτούνταν από τις τοπικές πηγές του Καρδακίου και της σημερινής ονομαζόμενης Βρυσούλας.
οι πηγές αυτές έδιναν αρκετές ποσότητες νερού ακόμη και για την συνεχώς αναπτυσσόμενη προς τα νότια πόλη, που συμπλήρωνε τις ανάγκες της και με πηγάδια που ανοίγονταν παντού και έδιναν καλής ποιότητας νερό.
Αυτός άλλωστε ήταν και ένας από τους σπουδαιότερους λόγους επιλογής της θέσης της από τους πρώτους Έλληνες Κορινθίους αποίκους του Χερσικράτη.
Το πρόβλημα λειψυδρίας της Κέρκυρας
Μετά τον 6 μ.χ αιώνα όμως τα πράγματα άλλαξαν.
Η αρχαία πόλη κατεστραμμένη ήδη από επιδρομείς εγκαταλείπεται από τους κατοίκους οι οποίοι επιλέγουν τη νέα θέση με σχεδόν μοναδικό κριτήριο την ασφάλεια.
Έτσι σαν πυρήνας της νέας πόλης επιλέγεται η απόκρημνη προεξοχή γης του Παλαιού φρουρίου και η μπροστά σε αυτήν γη σαν η θέση επέκτασης της νέας πόλης.
Από τότε άρχισαν και τα προβλήματα, το υπέδαφος του παλαιού φρουρίου αλλά και της πόλης δεν μπορούσε να δώσει παρά μόνο κακής ποιότητας υφάλμυρο νερό που δεν ήταν αρκετό για μια πόλη που θέλει να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί.
Έτσι ευθύς εξ’ αρχής έγινε φανερό ότι χρειάζονταν έργα υποδομής που θα μετέφεραν νερό στην πόλη από τις γύρω πηγές αλλά και από την παλιά πηγή του Καρδακίου, κάτι που στην αρχή γίνονταν με κάρα που τα έσερναν ζώα αλλά και ανθρώπους με κουβάδες λόγω της κοντινής απόστασης.
Το Ρωμαϊκο υδραγωγείο
Οι Ρωμαίοι πρώτοι μεταξύ 1ου και 2ου αιώνα μ.χ κατά την περίοδο ανοικοδόμησης της κατεστραμμένης τότε Ελλάδας, της Pax Romana, δημιούργησαν υδραγωγείο και δίκτυο μεταφοράς νερού από τις πηγές της Αγίας Γουργής στην περιοχή Κανάλι, της πηγής Λαρτούρου στην περιοχή Βρυώνη και την πηγή της Χρυσηίδας.
Λόγω της χαμηλής υψομετρικής τοποθεσίας των πηγών οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν αντλητικό μηχανισμό που ανέβαζε το νερό σε δεξαμενή με υψόμετρο ώστε αυτό μετά να καταλήγει στο σύστημα της πόλης με φυσική ροή.
Το πως το έκαναν αυτό αναφέρεται στο βιβλίο του Τάσου Κατσαρού….
Η ύδρευση κατά τον Μεσαίωνα – Ενετική περίοδος
Η ύδρευση της πόλης του μεσαίωνα θα πρέπει να βασίστηκε κυρίως στο Ρωμαϊκό υδραγωγείο με μικρές βελτιώσεις και επισκευές, τα στοιχεία γι αυτήν την περίοδο δεν είναι πολύ γνωστά, εκείνη την εποχή άλλωστε ελάχιστη σημασία δινόταν σε συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης.
Και οι Ενετοί χρησιμοποιούσαν το Ρωμαϊκό υδραγωγείο, βελτίωσαν την απόδοση του κατασκευάζοντας μεγάλες δεξαμενές μέσα στην πόλη όπου γέμιζαν με τα νερά όλων των γύρω από την πόλη διαθέσιμων πηγών και ειδικά από την πηγή Καρδακίου.
Σε εποχές όμως ανομβρίας το πρόβλημα λειψυδρίας, ειδικά για τους φτωχούς, έπαιρνε τραγικές διαστάσεις ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου λόγω έλλειψης δεν λειτουργούσαν ούτε οι μύλοι και έτσι δεν υπήρχε ούτε αλεύρι.
Το υδραγωγείο του αρμοστή Frederick Adam στις Μπενίτσες
Η περίοδος της Βρετανικής κατοχής βρίσκει την Κέρκυρα με τα γνωστά προβλήματα, τότε ο Άγγλος αρμοστής Frederick Adam αποφάσισε να δώσει οριστική λύση στο πρόβλημα μεταφέροντας στην πόλη άφθονο και καθαρό πόσιμο νερό από τις πηγές Καρτέρη και Αγίου Νικολάου της περιοχής Μπενιτσών.
Στις 18 Οκτώβρη του 1830 προτείνει στην γερουσία την κατασκευή υδραγωγείου στις Μπενίτσες σε απόσταση 6.5 μιλίων και υψόμετρο 55 μέτρων, ο προϋπολογισμός του έργου ήταν τότε 19.386 λίρες.
Η γερουσία έκανε παμψηφεί δεκτή την πρόταση του Adam και η υδροδότηση της πόλης από το νέο υδραγωγείο ξεκίνησε με πανηγυρική τελετή μόλις 10 μήνες αργότερα στις 7 Αυγούστου του 1831 στο χώρο της πλατείας.
Το γεγονός εισαγωγής καθαρού νερού αποτέλεσε συμβάν τεράστιας σημασίας για τους Κερκυραίους και ο Άνταμ γι αυτή του την ευεργεσία αλλά και για την όλη του γενικά συμπεριφορά, έκανε και πολλά άλλα έργα και παντρεύτηκε Κερκυραία, αγαπήθηκε από τους ντόπιους όσο κανένας άλλος αρμοστής.
Δυστυχώς όμως ούτε αυτό το έργο έμελλε να δώσει οριστική λύση στα προβλήματα υδροδότησης.
Λόγω διαφόρων κακοτεχνιών σε μερικά σημεία, ζημιών στους αγωγούς μεταφοράς, χαμηλού υψομέτρου της ενδιάμεσης δεξαμενής του Περάματος αλλά και της σπατάλης που γινόταν όπως και της ολοένα αυξανόμενης ζήτησης το πρόβλημα επανήλθε.
Επι πλέον οι νερόμυλοι που λειτουργούσαν στις Μπενίτσες μόλυναν με υπολλείματα αλευριού το νερό με αποτέλεσμα αυτό να θολώνει, η απαλλοτρίωση των μύλων ήταν αδύνατη λόγω κόστους αλλά κυρίως γιατί αυτοί ήταν απαραίτητοι για το άλεσμα του σταριού.
Τα έργα στο υδραγωγείο Μπενιτσών μετά την Ένωση
Λίγα χρόνια μετά την ένωση, το 1875 αγοράζονται οι μύλοι και δίνεται λύση στο πρόβλημα της θολότητας, ήταν όμως απαραίτητο να γίνουν και άλλα σημαντικά έργα για τη βελτίωση της ροής και της ποσότητας του νερού που έφτανε στην πόλη.
Το 1908 κατασκευάζεται στις πηγές Μπενιτσών μετά από πρόταση του μηχανικού Π. Λοπρέστη, η στοά της Αγίας Πελαγίας και αντικαθίστανται πολλές σωληνώσεις στο κέντρο της πόλης.
Το 1926 μετά από μελέτη των μηχανικών Γούναρη και Γεωργαλά κατασκευάζεται αγωγός στο στόμιο της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου και δεξαμενή στην κορυφή της Ανάληψης, έτσι το υδραγωγείο πήρε πάνω κάτω τη μορφή που έχει μέχρι και σήμερα.
Το υδραγωγείο κατά τα τελευταία χρόνια
Τα τελευταία χρόνια οι ανάγκες για νερό αυξήθηκαν δραματικά, οι πηγές των Μπενιτσών λόγω βλαβών στο δίκτυο, σπατάλης και μεγάλων διαρροών από χρόνια τώρα δεν μπορούν να δώσουν την ποσότητα που χρειάζεται.Έχουν προταθεί και έχουν γίνει πολλά έργα χωρίς επιτυχία, όπως το αποτυχημένο πείραμα αποσκλήρυνσης νερού στο Πέραμα που έκλεισε λόγω υψηλού κόστους.
Έγιναν προσπάθειες και προστέθηκαν αρκετές νέες πηγές στο σύστημα με αποτέλεσμα το πρόβλημα ποσότητας να εκλείψει αλλά παραμένει πάντα το πρόβλημα σκληρότητας λόγω της κακής ποιότητας του νερού των πηγών Χρησίδας, Γαρδικίου και περιοχής Τζάβρου.
Φωτογραφίες με κείμενα από το βιβλίο του Τάσου Κατσαρού
Επίλογος
Αυτή η σελίδα βασίζεται αποκλειστικά σε στοιχεία και φωτογραφίες από το βιβλίο του Τάσου Κατσαρού “το αρχαίο Ρωμαϊκό υδραγωγείο της Κέρκυρας».
Το βιβλίο αναφέρεται βασικά στο αρχαίο Ρωμαϊκό υδραγωγείο και σε παράρτημα που προστέθηκε αργότερα ασχολείται με όλες τις εργασίες που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια των αιώνων, σχετικές με το σύνθετο πρόβλημα της ύδρευσης της πόλης της Κέρκυρας.
Στις παραπάνω εικόνες υπάρχουν σελίδες με το αρχικό κείμενο του βιβλίου, όπου βρίσκονται όλες οι λεπτομέρειες της ιστορίας του υδραγωγείου.
Το υλικό ήρθε στα χέρια μας, με τη μορφή ψηφιακών φωτογραφιών από τον φίλο και συμπολίτη Αλέκο Στρατηγό τον οποίο και ευχαριστούμε.
Γίνεται φανερό ότι το υδραγωγείο στις Μπενίτσες είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ιστορίας για το χωριό μας και ίσως μερικοί νεότεροι θα πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται και να αναζητήσουν τρόπους για να αξιοποιηθεί αυτό το ιστορικό κεφάλαιο.
Όλες οι πληροφορίες για τις Μπενίτσες
Μουσείο Θαλάσσης Κέρκυρας στις Μπενίτσες
Στις Μπενίτσες υπήρχε κάποτε το Μουσείο θαλάσσης της Κέρκυρας με μια από τις μεγαλύτερες συλλογές οστράκων και άλλων θαλάσσιων ειδών
Τα Παλιά Ιστορικά Κτίρια των Μπενιτσών
Οι Μπενίτσες έχουν μερικά πολύ παλιά και όμορφα κτίρια, μερικά από αυτά είναι παλαιότερα και από 5 αιώνες. Προσπαθήσαμε να συλλέξουμε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούσαμε
Μπενίτσες Αγορές & Πωλήσεις Ακινήτων
Εδώ υπάρχουν αγγελίες για πωλήσεις η ενοικιάσεις ακινήτων στις Μπενίτσες, κυρίως διαμερισμάτων, δωματίων και καταστημάτων
Τεχνητή Παραλία και Ανάπλαση Πλατείας στις Μπενίτσες
Η ανάπλαση της πλατείας των Μπενιτσών και σχέδια κατασκευής τεχνητής παραλίας στις Μπενίτσες
Μπενίτσες Κλάμπς, Νυχτερινή ζωή
Οι επισκέπτες που αναζητούν έντονη νυχτερινή ζωή στις Μπενίτσες δεν θα ενθουσιαστούν ιδιαίτερα.
Μπενίτσες – Η Γιορτή της Σαρδέλας
Μέσα στον Αύγουστο διοργανώνονταν και η γιορτή της Σαρδέλας. Μια νέα σχετικά γιορτή που καθιερώθηκε τα τελευταία χρόνια και συνέχιζε με όλο και μεγαλύτερη επιτυχία χρόνο με το χρόνο
